Lịch sử ra đời cúp C1: 68 năm, hành trình lên đỉnh châu Âu

UEFA Champions League (hay Cúp C1 châu Âu) luôn là giải đấu thu hút cực lớn sự sự quan tâm của người hâm mộ bởi các màn so tài kịch tính. Sự xuất hiện từ các ngôi sao hàng đầu thế giới cùng những ông lớn tên tuổi nhất châu Âu hứa hẹn mang tới một mùa giải cúp C1 2023/24 bùng nổ và giàu cảm xúc. Và những thông tin dưới đây của tructiepbongda sẽ cung cấp cho bạn đọc cái nhìn khái quát nhất về lịch sử ra đời cúp C1.

Cúp C1 là gì?

Cúp C1 châu Âu là một giải đấu bóng đá cấp câu lạc bộ được tổ chức thường niên bởi UEFA – Liên đoàn bóng đá châu Âu. Nơi đây là đấu trường dành cho các câu lạc bộ có thứ hạng cao tại các giải VĐQG của lục địa già.

Kể từ khi ra đời lần đầu tiên vào năm 1955 với tên gọi European Champion Clubs’ Cup, Cúp C1 đã nhanh chóng trở thành sân chơi danh giá nhất trên thế giới cấp độ câu lạc bộ và cũng là giải đấu cấp câu lạc bộ vĩ đại nhất châu Âu.

Giải đấu Cúp C1 bao gồm các nhà vô địch của các hiệp hội thành viên (các giải VĐQG) thuộc UEFA. Đối với các hiệp hội lớn, các quốc gia này còn có thêm một hoặc nhiều đội á quân tham dự (tối đa là 5 suất/liên đoàn tính đến thời điểm hiện tại).

Lịch sử ra đời cúp C1

Lịch sử ra đời cúp C1 bắt đầu vào năm 1955 được diễn ra theo thể thức knock-out (loại trực tiếp) và mỗi giải VĐQG chỉ có một đại diện tham dự là các nhà vô địch của họ. Và ý tưởng thành lập giải đấu được khởi nguồn từ “cha đẻ” Henry Delaunay (Tổng thư ký FIFA ngày đó). 

Đến mùa giải 1992/93, UEFA quyết định đổi tên cúp C1 từ European Champion Clubs’ Cup thành UEFA Champions League. Đi kèm với đó, giải đấu sẽ được bổ sung thêm giai đoạn  vòng bảng thi đấu vòng tròn hai lượt và mỗi giải VĐQG sẽ được phép có nhiều hơn 1 câu lạc bộ tham dự.

Và đây cũng là cột mốc đánh dấu kỷ nguyên Champions League chính thức được ra đời và trở thành sân chơi danh giá bậc nhất như hiện tại.

Bên cạnh cúp C1, UEFA cũng đồng thời tạo ra những sân chơi với cấp độ thấp hơn như cúp C2 (UEFA Europa League – nơi dành cho các CLB ở giải vô địch quốc gia mà không lọt vào Champions League) hay mới nhất kể từ mùa giải 2021/22, các đội không đủ điều kiện tham dự cúp C1 và cúp C2 sẽ lọt vào giải cúp C3 mới có tên gọi đầy đủ là UEFA Europa Conference League.

Thời gian diễn ra cúp C1

Theo thể thức hiện tại về cúp C1, UEFA quy định giải đấu được bắt đầu vào cuối tháng 6 hàng năm với các giai đoạn 1 vòng sơ loại, 3 vòng loại và 1 vòng play-off, tất cả đều được áp dụng thi đấu theo thể thức hai lượt. 6 đội còn trụ lại qua giai đoạn này sẽ cùng với 26 đội đã có vé trước đó vào thẳng vòng bảng.

Tại vòng bảng, 32 câu lạc bộ sẽ được chia làm 8 bảng đấu, mỗi bảng gồm 4 đội và thi đấu theo thể thức vòng tròn hai lượt, để chọn ra 16 cái tên dẫn đầu bao gồm 8 đội nhất bảng và 8 đội nhì bảng.

16 đội bóng sẽ tiến vào vòng đấu loại trực tiếp, thi đấu theo thể thức 2 lượt trận cho đến khi chọn ra 2 CLB xuất sắc nhất thi đấu trong trận chung kết vào cuối tháng 5 hoặc đầu tháng 6 của năm kế tiếp.

Nhà vô địch cúp C1 sẽ được đặc cách 1 tấm vé tham dự mùa giải Champions League kế tiếp với tư cách nhà đương kim vô địch, cũng như sẽ góp mặt tại hai sân chơi lớn UEFA Super Cup (siêu cúp châu Âu) và FIFA Club World Cup (giải vô địch thế giới các câu lạc bộ).

Tiền thưởng tại Cúp C1?

Kể từ mùa giải 2021–22, số tiền thưởng cố định được trao cho các câu lạc bộ tham dự sẽ được quy định như sau:

• Vòng play-off: 5 triệu euro.
• Tiền thưởng chung cho mỗi đội trong vòng bảng: 15.640.000 euro
• Đội chiến thắng mỗi trận trong vòng bảng: 2,8 triệu euro
• Đội hòa trong mỗi trận trong vòng bảng: 900 nghìn euro
• Tham dự vòng 16 đội: 9,6 triệu euro
• Tham dự vòng tứ kết: 10,6 triệu euro
• Tham dự vòng bán kết: 12,5 triệu euro
• Á quân: 15,5 triệu euro
• Vô địch: 20 triệu euro

Mùa giải cuối cúp C1 với thể thức hiện tại

Cuộc đua tới ngôi vương của bóng đá châu Âu trong năm nay (2023/24) hứa hẹn nóng hơn bao giờ hết. Đây là mùa giải cuối cùng cúp C1 thi đấu theo thể thức hiện tại trước khi UEFA áp dụng những thay đổi quan trọng vào mùa giải 2024/25.

Hiện tại, 32 đội tham dự được chia thành 8 bảng, mỗi bảng gồm 4 đội. Các đội đứng đầu và đứng thứ hai của mỗi bảng sẽ có cơ hội tham gia vào vòng 16 đội, nơi họ sẽ thi đấu theo thể thức loại trực tiếp để chọn ra 8 câu lạc bộ vào tứ kết, 4 câu lạc bộ vào bán kết và 2 câu lạc bộ vào chung kết. Sẽ có tổng cộng 125 trận đấu diễn ra.

Tuy nhiên, khi UEFA Champions League bước vào mùa giải 2024/25, số lượng đội tham gia sẽ tăng lên 36 đội, và do đó, tổng số trận đấu trong mùa giải cũng sẽ tăng lên 225.

Mỗi câu lạc bộ sẽ phải thi đấu ít nhất 8 trận trong vòng bảng với 8 đối thủ khác nhau (bao gồm 4 trận sân nhà và 4 trận sân khách). Viễn cảnh về việc các ông lớn chạm trán nhau xuyên suốt giai đoạn vòng bảng và loại trực tiếp hứa hẹn cuộc đua vô địch hấp dẫn hơn bao giờ hết.

Manchester City là nhà đương kim vô địch

Trong trận chung kết cúp C1 2022/23 diễn ra trên sân Ataturk Olympic (Thổ Nhĩ Kỳ) ở mùa giải năm ngoái, nửa xanh thành Manchester đã xuất sắc lên ngôi khi đánh bại Inter 1-0 nhờ bàn thắng duy nhất của “người hùng” Rodri.

Kết quả này giúp The Citizens lần đầu tiên đăng quang tại sân chơi số 1 lục địa già. Trong khi đó, đại diện của thành Milan không thể chấm dứt cơn khát danh hiệu ở đấu trường cúp C1 sau 13 năm chờ đợi.

Như vậy, Manchester City đã chính thức hoàn tất cú ăn ba lịch sử giống cái cách mà CLB đồng hương Man United làm được ở mùa 1998/99.

Với thành tích này, Man City đã trở thành CLB Anh thứ tư giành chức vô địch cúp C1 là gì, sau Man United, Liverpool và Chelsea. Qua đó giúp nước Anh trở thành quốc gia có nhiều đội bóng vô địch nhất trong kỷ nguyên UEFA Champions League kể từ mùa 1992/93.

Nếu tính cả lịch sử của Cúp C1 châu Âu, Man City đã trở thành đội bóng Anh thứ sáu vô địch, sau Aston Villa, Liverpool, M.U, Chelsea và Nottingham Forest.

Đây cũng là lần thứ ba trong lịch sử mà HLV Guardiola đã đưa CLB của mình đến chức vô địch Champions League, với hai lần trước đó là với Barcelona vào các năm 2009 và 2011.

Hiện tại, chiến lược gia người Tây Ban Nha đã giành được tổng cộng 3 chức vô địch C1, thành tích chỉ kém Carlo Ancelotti (4 lần vô địch).

Pep Guardiola cũng trở thành HLV đầu tiên trong lịch sử giành cú ăn ba với hai CLB khác nhau. Cú ăn ba trước đó của ông đến ở mùa giải 2008/09 khi còn dẫn dắt Barcelona.

Lịch sử ra đời cúp C1 với những nhà vô địch

Cho đến nay, trải qua 68 mùa giải cúp C1 được tổ chức, Real Madrid là CLB thành công nhất lục địa già với tổng cộng 14 lần lên ngôi và họ cũng là nhà vô địch đầu tiên của giải đấu, bỏ cách vị trí thứ 2 của AC Milan, đội mới chỉ có 7 chức vô địch.

Các đội vô địch C1 đầu tiên

Mùa giải đầu tiên 1955/56 tôn vinh đội bóng hoàng gia Tây Ban Nha dưới triều đại của vị chủ tịch vĩ đại Santiago Bernabeu. Ông từng là một tiền đạo xuất sắc của Real trong những năm đầu của thế kỷ 20 và luôn ủng hộ mạnh mẽ ý tưởng về một giải bóng đá cho các câu lạc bộ châu Âu.

Trận chung kết đầu tiên năm ấy thực sự là một bữa tiệc bóng đá. Real Madrid đánh bại đội bóng Pháp, Reims, với tỷ số 4-3 tại sân công viên các hoàng tử, với cú poker của huyền thoại Alfredo di Stefano.

Tiếp đó, Los Blancos trải qua thời kỳ thống trị trong lịch sử ra đời cúp C1 khi liên tiếp lên ngôi ở 4 mùa giải tiếp theo. Bại tướng của họ lần lượt là Fiorentina (2-0, năm 1957, tại Madrid); AC Milan (3-2 trong hiệp phụ, năm 1958, tại Brussels), Reims (2-0, 1959, tại Stuttgart), và Eintracht Frankfurt (7-3, 1960, Glasgow).

Phải đến mùa giải 1960/61, Benfica dưới sự dẫn dắt của HLV Bela Guttman và “báo đen” Eusebio mới chặn đứng chuỗi 5 chức vô địch liên tiếp của Real bằng chiến thắng 2-1 trước Barcelona trong trận chung kết.

Một năm sau, cũng chính Benfica đã đè bẹp “tiền bối” Real Madrid với tỷ số 5-3 ở trận cuối cùng mùa giải 1961/62.

Chuỗi thành công này của Benfica bị chấm dứt bởi một trong những đội bóng thành công nhất trong lịch sử cúp C1 – AC Milan.

Đội trưởng Cesare Maldini (bố của Paolo Maldini) và huyền thoại Gianni Rivera đã giúp Rossoneri vượt qua những nhà ĐKVĐ Benfica với tỷ số 2-1. Năm 1966, nụ cười chiến thắng trở lại với Real Madrid.

Kỷ nguyên cách mạng

Hai năm sau thành công của AC Milan, đại kình địch Inter cũng làm nên những điều vĩ đại. Dưới sự dẫn dắt của “Phù thủy người Argentina” Helenio Herrera, cùng đặc sản phòng ngự catenaccio trứ danh, Inter đăng quang đầy ngạo nghễ.

Sau người Ý là thời kỳ thành công của lối chơi “chạy và sút” kiểu Anh, với chức vô địch dành cho Celtic (1967) và MU (1968).

Cuối những năm 1970 và đầu 1980 chứng kiến giai đoạn cực thịnh của bóng đá Anh. Liverpool trở thành lá cờ đầu khi giành chức vô địch cúp C1 đến 4 lần (năm 1977, 1978, 1981, 1984).

Tiếp đến là Nottingham Forest 2 lần (năm 1979, 1980), và Aston Villa 1 lần (năm 1982).

Lối chơi chạy và tạt đầy sức mạnh, dựa nhiều vào thể lực đã đưa bóng đá xứ sở sương mù lên đỉnh cao. Mặc dù thế hệ cầu thủ này không đưa Đội tuyển quốc gia Anh đạt được thành công tại World Cup hay Euro, nhưng ở đấu trường danh giá nhất CLB, họ thật sự là những nhà vô địch vượt trội.

Sau thảm họa Heysel vào năm 1985, các đội bóng Anh bị cấm tham gia các giải đấu châu Âu trong 5 năm, mở ra giai đoạn thống trị của bóng đá Italia.

AC Milan vào cuối thập kỷ 80, đầu thập kỷ 90 và sau đó là Juventus đã chinh phục châu Âu bằng những phong cách rất riêng. AC Milan đã chiến thắng với “những người Hà Lan bay” Ruud Gullit, Frank Rijkaard và Marco van Basten trong đội hình.

Còn Juventus, mặc dù không thành công bằng đội bóng đồng hương nhưng họ đã làm cả châu Âu phải nể phục với lối chơi tấn công ồ ạt đến nghẹt thở.

Mặc dù họ chỉ giành một Champions League (năm 1996), nhưng đẳng cấp và vị thế của “Bà đầm già” được thể hiện rõ khi họ góp mặt trong 3 trận chung kết cúp C1 liên tiếp.

Rồi đến giai đoạn từ 2006 đến 2020, thành công lại trở về với người Tây Ban Nha khi hai CLB hùng mạnh nhất của họ Barcelona và Real Madrid liên tiếp thống trị giải đấu. Tiêu biểu là cú hattrick vô địch liên tiếp của Real tong các năm 2016, 2017 và 2018.

Với thành công vang dội, Tây Ban Nha cũng là quốc gia giàu thành tích nhất tại cúp C1 châu Âu với 19 lần vô địch. Nước Anh xếp thứ hai với 15 lần lên ngôi. Tiếp theo là Ý (12 lần), Đức (8 lần), Hà Lan (6 lần), và Bồ Đào Nha (4 lần). Các quốc gia khác như Pháp, Scotland, Romania và Nam Tư (cũ) cũng từng có một đại diện vô địch châu lục.

Lời kết

Trên đây là giải đáp chi tiết cúp C1 là gì cũng như lịch sử ra đời cúp C1 mà Xoilac.TV muốn chia sẻ đến bạn đọc. Cảm ơn quý độc giả đã quan tâm theo dõi bài viết của chúng tôi!

Hiện mùa giải UEFA Champions League cũng đang diễn ra sôi động trên các nền tảng của Xoi Lac TV. Nếu bạn quan tâm, yêu thích những trận cầu đỉnh cao, kịch tính thì hãy theo dõi ngay lịch thi đấu bóng đá cúp C1 của chúng tôi nhé.