Tiki taka là gì? Lối chơi từng “hủy diệt” cả thế giới túc cầu

Dưới đây, Xoilac Live sẽ cùng bạn ôn lại một chút hoài niệm về tiki taka là gì, lối chơi hoa mỹ một thời từng cùng câu lạc bộ Barcelona hủy diệt trời Âu.

Sau khi nhắc đến Barcelona, người ta nghĩ ngay tới tượng đài của bóng đá thế giới, là hình ảnh đại diện cho lối chơi đẹp mắt nhất, mang tên tiki taka. Một lối chơi mê hoặc lòng người đưa Barcelona đến đỉnh cao danh vọng.

Tiki taka chính là lối chơi huyền thoại đã đưa gã khổng lồ xứ Catalan chinh phục không biết bao nhiêu chiếc cúp danh giá cả trong lẫn ngoài nước, đưa những cầu thủ trở thành huyền thoại sống trong bóng đá thời đương đại, đó là những Iniesta, Xavi, và đặc biệt là Lionel Messi.

Đồng thời, với lối đá tiki taka, câu lạc bộ Barcelona và đội tuyển Tây Ban Nha đã làm mưa làm gió trên toàn cõi lục địa già và thế giới. Đối với nhiều người, thì đó là một thứ bóng đá vị nghệ thuật vô cùng hoa mỹ. Vậy hiểu tiki taka như thế nào là chính xác.

Định nghĩa tiki taka là gì?

Tiki taka là trong tiếng Tây Ban Nha được viết là Tiqui-taca. Trong đó, “Tiqui” mang ý nghĩa là chuyền và “taca” mang ý nghĩa là chạy.

Do đó, theo cách diễn đạt tự nhiên trong tiếng Việt, chiến thuật Tiki taka có thể hiểu là chiến thuật chuyền và chạy. Dựa vào tên gọi, chúng ta có thể hình dung được đặc điểm nổi bật của chiến thuật này.

Chiến thuật Tiki taka bao gồm các đường chuyền ngắn, ban bật giữa các cầu thủ. Các cầu thủ di chuyển liên tục nhằm tạo khoảng trống cho đồng đội, đồng thời gây rối loạn đội hình đối phương với sự linh hoạt, hoán đổi về mặt vị trí.

Những yêu cầu quan trọng trong chiến thuật Tiki taka bao gồm sự nhanh nhẹn, khả năng kiểm soát bóng tốt và độ chính xác cao trong chuyền bóng.

Khoảng cách di chuyển và vị trí đứng của các cầu thủ không nên cách xa nhau quá nhiều, để đảm bảo sự hiệu quả trong việc chuyền bóng và tạo áp lực lên đối thủ khi cần.

Tóm lại, Tiki taka là một chiến thuật bóng đá, trong đó các cầu thủ liên tục chuyền bóng cho nhau và di chuyển liên tục, nhằm tạo khoảng trống để thực hiện tấn công.

Barcelona và đỉnh cao cùng lối đá tiki taka

Năm 2008, Pep Guardiola gia nhập Barcelona, và sau bốn năm dẫn dắt đội bóng này, huấn luyện viên người Tây Ban Nha này đã hoàn toàn biến đổi cách Barcelona thi đấu.

Ông đã biến Barcelona từ một tập thể rệu rã, mất phương hướng trở thành một trong những câu lạc bộ hùng mạnh nhất châu Âu với lối đá tiki taka là gì đầy mềm mại và uyển chuyển.

Trong thời gian Pep Guardiola tại vị, tiki taka và gã khổng lồ Barcelona là nỗi ám ảnh với mọi hàng phòng ngự và họ gần như giành được tất cả mọi danh hiệu cao quý ở mọi giải đấu mà họ tham dự.

Tiki taka đã đạt đến mức độ hoàn hảo, khi nhắc đến nó, người ta sẽ ngay lập tức nghĩ đến Barcelona và những pha kỹ thuật đỉnh cao mà đội bóng xứ Catalan thể hiện suốt những năm tháng đó.

Giai đoạn những năm 2010, bất kỳ đội bóng nào đến sân Nou Camp để thi đấu đều phải đối mặt với sự kinh hoàng. Gần như không có đội bóng nào có thể rời Nou Camp với chiến thắng, bởi đây là thánh địa bất khả xâm phạm.

Thành công của Barcelona trong việc áp dụng phong cách tiki taka là gì không thể thiếu sự đóng góp to lớn của các cá nhân, hoặc chính xác hơn, những ngôi sao hàng đầu của bóng đá thế giới.

Những cái tên Xôi Lạc TV có thể kể đến như Dani Alves, Gerard Pique, Xavi, Iniesta, Carles Puyol hay Lionel Messi. Những cá nhân này đã tạo nên một Barcelona với một phong cách bóng đá hoàn hảo. Một lối đá đẹp mắt, từ sân cỏ cho đến màn hình nhỏ.

Một lối chơi mà đến ngày nay, sau hơn một thập kỷ, vẫn chưa có đội bóng nào có thể tái hiện thời kỳ hoàng kim của Barcelona và tiki taka.

Bên cạnh đó, huấn luyện viên trưởng của đội bóng, Pep Guardiola, đã trở thành một thiên tài trong việc thực hiện chiến thuật tiki taka.

Mặc dù ông không phải là người sáng lập phong cách này, nhưng ông đã là người sử dụng và biến nó thành một trường phái bóng đá đỉnh cao, mà người ta vẫn đề cập mãi cho đến ngày nay. Giới mộ điệu đều cho rằng, nếu thiếu Pep Guardiola, tiki taka sẽ không còn tồn tại như chúng ta từng biết.

Cách vận hành lối đá tiki taka là gì?

Tiki taka là niềm tự hào mà Barcelona mang đến, nhanh chóng gây sốt và càn quét mọi giải đấu trên khắp thế giới. Đã có nhiều đội bóng và huấn luyện viên học theo, cố gắng sao chép và mô phỏng lối đá siêu việt của Pep.

Và cũng không thiếu những HLV tìm cách khắc chế với Tiki taka. Cách đơn giản nhất chính là tranh giành quả bóng và không để đối thủ kiểm soát nó. Để đối phó với điều này, Tiki taka đã trải qua sự chuyển đổi và nâng cấp với quy tắc “6 giây” nổi tiếng mà chúng ta vẫn thường được nghe.

Quy tắc này yêu cầu các cầu thủ thực hiện Tiki taka phải giành lại quả bóng trong vòng 6 giây sau khi mất nó, càng nhanh càng tốt. Trường hợp không thể tái chiếm quyền kiểm soát bóng trong 6 giây, đội hình sẽ phải lùi về phòng thủ.

6 giây là khoảnh thời gian tối ưu, bởi vì trong khoảng thời gian đó, đối phương mới giành quả bóng và chưa kịp thay đổi tình thế. Đây là cơ hội tốt nhất để chiếm lại bóng, nếu thất bại, đội phải chuyển sang lối chơi phòng ngự.

Theo thời gian, Tiki taka là gì không còn giữ vị thế độc tôn. Tuy nhiên, nó vẫn là một trong những chiến thuật bóng đá hàng đầu trong thế kỷ mới.

Tiki taka đơn giản là cách đá bóng mượt mà nhất mà một đội bóng có thể thực hiện, mọi đội bóng khi thực hiện pha bóng hoàn hảo đều được ví “đẹp như Barcelona”.

Thời kỳ cực thịnh của Tiki Taka

Tiki taka ngày đó là chiến thuật mà bất cứ người hâm mộ nào cũng đều muốn thấy đội bóng con cưng của mình thi triển. Nhưng dường như để phát huy tối đa sức mạnh của tiki taka thì một đội bóng phải có ít nhất 3 cái tên với tài năng tương tự như Messi, Iniesta và Xavi.

Và không cần phải nhắc lại quá nhiều, chúng ta đều biết rằng đội tuyển Tây Ban Nha và Barcelona đã thành công như thế nào với Tiki taka. Tuy nhiên, cần hiểu thêm rằng Tiki taka là nỗi ám ảnh của bóng đá Anh. Tiki Taka cũng là chuyền và chạy nhưng lại là khắc chế cứng lối đá chạy và tạt của người Anh.

Chính vì vậy, vào giai đoạn đỉnh cao của nó vào những năm 2009 và 2011, Man United đã phải chịu khuất phục trước Barcelona trong cả hai trận chung kết Champions League. Đó cũng là thời kỳ hoàng kim của Blaugrana.

Pep Guardiola là người thành công nhất với lối đá tiki taka

Pep Guardiola được coi là người kế thừa và phát triển triết lý tiki taka là gì thành công nhất trong lịch sử. Khi cùng với Barca, HLV tài năng sinh năm 1971 đã đưa phong cách kết hợp giữa “chuyền” và “chạy” lên một tầm cao mới, cùng với việc đoạt vô số danh hiệu trong giai đoạn 2009-2011.

Theo quan điểm của Guardiola, việc giữ bóng có vai trò quyết định sự thành bại của một đội bóng. Khi đối phương không thể kiểm soát bóng, họ sẽ càng ít cơ hội tạo áp lực và giành chiến thắng.

Bên cạnh đó, triết lý Tiki taka không đòi hỏi các cầu thủ phải quá cao lớn. Thay vào đó, tiki taka cần những cầu thủ kỹ thuật và khéo léo, phối hợp ăn ý nhịp nhàng trong từng pha di chuyển và từng đường chuyền.

Có thể thấy, sau khi đảm nhận vai trò HLV cho Bayern Munich và Man City, Pep Guardiola đã cố gắng áp dụng lối đá tiki taka là gì vào hai đội bóng này, nhưng kết quả không như ý muốn.

Trước khi HLV người Tây Ban Nha gia nhập Man City vào năm 2016, nhiều người đã nói rằng tiki taka sẽ trỗi dậy tại Man City nhờ sự hiện diện của các cầu thủ kỹ thuật như David Silva, Raheem Sterling và Kevin de Bruyne.

Tuy nhiên, thực tế lại không đơn giản như vậy. Dù Man City của Guardiola có nhiều cầu thủ kỹ thuật và chơi bóng kiểm soát, họ vẫn gặp khó khăn trong việc phối hợp nhanh và chuẩn xác.

Thực tế đã chứng minh rằng đội hình của Barcelona giai đoạn 2009-2011 mới thực sự phù hợp với triết lý tiki taka của Guardiola.

Đó là thời điểm siêu sao Lionel Messi với những pha xử lý đầy mê hoặc, cùng với cặp tiền vệ trung tâm Andres Iniesta – Xavi với những đường chuyền chết người, và các hậu vệ Gerard Pique và Dani Alves với khả năng phòng thủ và tham gia tấn công xuất sắc.

Trong số này, Xavi, Iniesta và Messi là nguồn cảm hứng cho lối chơi tiki taka dưới sự dẫn dắt của HLV Guardiola. Ba cầu thủ này không chỉ giỏi trong việc xử lý bóng, mà quan trọng hơn, họ gần như có sự ăn ý “thần giao cách cảm” trên sân.

Nhưng trên tất cả có thể khẳng định Guardiola là chiến lược gia thành công nhất trong việc đưa tiki taka làm mưa làm gió trong lịch sử thế giới bóng đá.

Tiki Taka dần mất đi vị thế trong bóng đá đương đại

Như XoilacTV đã đề cập, ngay cả Man City với những bậc thầy về kỹ thuật cũng không thể thi triển lối đá tiki taka hiệu quả thì chúng ta có thể hiểu được việc một đội bóng có thể tái hiện lại sự thống trị của Barca với tiki taka là khó đến nhường nào.

Trong đội hình của Blaugrana ngày ấy, Busquets là một bậc thầy trong việc chuyền bóng chính xác và ổn định, không ai sánh bằng Iniesta và Xavi khi có bóng trong chân, và thiên tài Lionel Messi, đơn giản, là một quái vật trên sân cả.

Bốn cầu thủ này cùng nhau tạo nên một khối kim cương “hoàn hảo” nhất để triển khai lối đá tiki taka là gì. Họ đã giúp Barcelona thống trị thế giới và giành tất cả những danh hiệu cao quý.

Mặc dù đã có hơn một thập kỷ trôi qua, nhưng cho đến nay, có thể khẳng định, chẳng có đội bóng nào có thể tái hiện lại thời kỳ hoàng kim của Barcelona và lối đá tiki taka hủy diệt ngày nào.

Và chúng ta cũng có thể khẳng định HLV Pep Guardiola là một thiên tài chiến thuật với việc đưa tiki taka lên đỉnh thế giới. Mặc dù ông không phải là người khai sinh ra lối chơi này, nhưng ông đã biến nó thành một chiến thuật bóng đá đỉnh cao.

Không thể phủ nhận rằng nếu thiếu vắng Pep Guardiola, tiki taka có lẽ sẽ không tồn tại như những gì chúng ta biết đến ngày nay. Mặc dù nó đã phần nào mất đi vị thế nhưng tiki taka vẫn là một trong những chiến thuật bóng đá xuất sắc nhất mọi thời đại.